Penselen en kwasten schoonmaken

Om de levensduur en de kwaliteit van je penselen en kwasten optimaal te houden, is het belangrijk ze goed schoon te maken. In dit artikel gaan we uitgebreid in op het schoonmaken van kwasten en penselen na gebruik met acrylverf, olieverf, en aquarelverf. Voor elk medium hebben we tips om jouw penselen en kwasten zo lang mogelijk goed te houden.

Wanneer je enthousiast aan een nieuw schilderij wilt beginnen is er weinig vervelender dan te ontdekken dat je kwasten hard zijn geworden door opgedroogde verf. Maar jouw penselen en kwasten schoonmaken is niet perse het leukste klusje en de tijd die kost gaat allemaal af van de tijd die je kunt besteden aan het schilderen zelf. Door het reinigingsproces te stroomlijnen, kun je tijd besparen en uiteindelijk meer tijd overhouden voor schilderen of andere bezigheden.

Hieronder gaan we in op het schoonmaken van kwasten en penselen die je gebruikt hebt met verschillende soorten media.

Olieverf penselen en kwasten schoonmaken

Hoe kun je het beste penselen schoonmaken die je hebt gebruikt met olieverf?

1. Verwijder overtollige verf van het penseel met een doek of een stuk papier.
2. Spoel het penseel af om zoveel mogelijk verf te verwijderen.
   Je kunt verschillende middelen gebruiken om oliepenselen af te spoelen:

• Een penseelreiniger of terpentijn of terpentine. Let op: Terpentine is schadelijk voor de gezondheid!).
• Reukloze terpentine zijn aardolie-distillaten waarvan de aromatische componenten zijn verwijderd, wat veel kunstenaars prettiger vinden om in een studio te gebruiken. Let op: ook reukloze terpentine is schadelijk voor je gezondheid!
• Een drogende olie zoals lijnzaadolie of saffloerolie. Dit is ook een goede manier om penselen af te spoelen tijdens of na een schildersessie.
  Let op: Wanneer lijnzaadolie oxideert komt er warmte vrij, en hoewel dit geen probleem is wanneer de olie wordt gebruikt in een schilderij, fungeren doeken en papieren handdoeken als isolatoren, en kan de lijnzaadolie spontaan ontbranden. Leg deze doeken en dus buiten of ondergedompeld in water om brand te voorkomen.
• Een niet-drogende olie zoals plantaardige olie.
• Voor wateroplosbare oliën kunt u eenvoudig water gebruiken om het penseel af te spoelen.

3. Dep het penseel af met de doek of het papier en herhaal dit totdat er geen verf meer uitkomt.
4. Wanneer je zoveel mogelijk verf van het penseel hebt verwijderd, gebruikt je penseelzeep om het penseel grondig te wassen, waarbij je krachtig schoonmaakt om ervoor te zorgen dat eventuele verf van de basis van de penseelharen wordt verwijderd.
   Wanneer verf aan de basis van het penseel droogt, kan dit ervoor zorgen dat de haren van het penseel uit elkaar gaan staan.
5. Vorm het penseel met uw vingers en laat het horizontaal op een vlakke ondergrond drogen.

Acrylverf penselen en kwasten schoonmaken

Hoe maakt je penselen schoon die je met acrylverf hebt gebruikt?

1. Bereid je reinigingsruimte voor: Het is handig om meerdere potten water klaar te hebben, zodat je bij elke stap schoon water beschikbaar hebt.
2. Verwijder overtollige verf van je kwast met een stuk keukenpapier of een doek. Als je zware (heavy body) acrylverf of mediums gebruikt kun je deze vanaf de basis van de huls richting de punt van de kwast werken door voorzichtig te knijpen.
   Door het merendeel van de acrylverf/het medium te verwijderen met een doek, beperk je de hoeveelheid verfresten in je afvalwater.
3. Spoel je kwasten grondig met (lauw-warm) water. Probeer zoveel mogelijk van de verfresten te verwijderen.
4. Was je kwast of penseel met speciale zeep. Doe wat zeep op je kwast en bouw voorzichtig een schuim op. Maak de kwast niet in je handpalm schoon, gezien de meeste merken dit afraden (het pigment kan in de huid kan worden gedreven). Hoewel de meeste verven niet giftig zijn, is het het beste om zo voorzichtig mogelijk om te kan gaan met verf en andere media. In plaats daarvan draai je de kwast op een geribbeld oppervlak om schuim te creëren. Spoel je kwast uit in je tweede bak met schoon water. Herhaal dit proces totdat het schuim niet meer door deverf kleurt en dep zoveel mogelijk zeepresten af.
5. Spoel je penseel of kwast een laatste keer in schoon water. Als je het grootste deel van de verf en zeep hebt verwijderd, moet er nauwelijks verkleuring in het water zijn. Spoel je kwast tot deze helemaal schoon is.
6. Vorm de punt van de kwast opnieuw en laat hem drogen. Je kunt de punt voorzichtig vormen met je vingers. Zorg ervoor dat je de kwast niet te hard draait, omdat dit de haren kan beschadigen. Als het mogelijk is, kun je het beste de penselen/kwasten met de punt naar beneden te laten drogen, maar zet ze niet op de kwast neer (laat ze dus hangen). Dit zorgt ervoor dat eventueel resterend water in het haar terechtkomt in plaats van in de huls.
   Als je je kwasten niet ondersteboven kunt laten drogen laat ze dan liggend drogen.

Afvalwater

Met het schoonmaken van acrylkwasten kan veel afvalwater overblijven. Het is belangrijk dat je afvalwater van zowel je schilder- als je kwastreinigingsproces op een verantwoorde manier verwerkt.

In dit artikel over duurzaam ondernemen als kunstenaar lees je alles over de makkelijste en beste manier om jouw afvalwater te verwerken en hebben we nog veel meer tips duurzaam werken.

Aquarel penselen schoonmaken

Aquarel penselen zijn vrij uniek vanwege hun zachtheid. Penselen van top kwaliteit maken gebruik van natuurlijk haar, zoals dat van marter of eekhoorn. Dit natuurlijke haar is fijn en delicaat en kan beschadigd raken, maar ook synthetische haren moeten worden gereinigd.

Na verloop van tijd hopen pigment, verfbinders en ander vuil zich op in de kwastharen, vooral in de buurt van de huls. Verfdeeltjes zijn moeilijk te verwijderen vanaf de basis van de kwastkop bij de huls, en zelfs als je je kwasten regelmatig spoelt, zul je merken dat verf zich op deze plek ophoopt.

Het is niet nodig om aquarel penselen en kwasten na elke schildersessie te wassen met zeep. Afhankelijk van hoe veel je schildert is 1 keer maand/paar maanden voldoende.

Wanneer je klaar bent met schilderen, spoel je de penselen goed af met water, vorm de punt opnieuw en laat ze op een vlakke ondergrond drogen.

De de beste manier om je penselen te reinigen is met speciale zeep, bijvoorbeeld één die gebasseerd is op plantaardige oliën en geen additieven bevat. Je wilt niets te agressiefs gebruiken.

Hoe maak je aquarel penselen schoon?

• Dompel de kwast in water (pot of bord) en zorg ervoor dat deze goed is doorweekt. Je kunt voorzichtig in de kwast knijpen om ervoor te zorgen dat er geen luchtbellen tussen de haren zitten. Herhaal het proces totdat de haren goed doorweekt zijn.
• Doe wat zeep op de kwast als deze nat is.
• Draai de kwast in cirkels zodat de kwastharen langs hun lengte worden getrokken, probeer de natuurlijke richting van de kwastharen te volgen.
• Spoel en herhaal. Pak meer zeep en druk de kwast naar beneden om lichte druk op de haren bij de huls aan te brengen. Zorg ervoor dat je de haren niet te veel wilt pletten zodat ze naar buiten ‘splijten’.
• Als laatste stap speol je alle zeepresten weg en leg je het penseel horizontaal te drogen.

Penseelzeep en penseelreinigers

Gewoon afwasmiddel werkt goed voor het verwijderen van verfresten, maar gespecialiseerde penseelzepen bevatten oliën, zoals plantaardige of olijfolie, die de penseelharen conditioneren terwijl ze schoonmaken. Een goed geconditioneerd penseel gaat langer mee en behoudt zijn vorm beter.

Er bestaan zowel vloeibare zepen, die met de vingers in de penseelharen kunnen worden gewerkt, als hardere penseelzepen waarin je het penseel kunt draaien.

Kun je opgedroogde acrylverf uit een kwast krijgen?

Het overkomt alle schilders wel eens, je vergeet een kwast of penseel tijdig in het water of terpentine te zetten en de kwasten lijken onbruikbaar. Gooi je kwasten nog niet weg!

Acrylverf droogt uit tot wat in feite een soort plastic film is, dus schoonmaken met water volstaat niet. Er bestaan echter intensievere reinigers om opgedroogde verf te verwijderen!

Ziet jouw kwast of penseel er uit alsof het niet meer te redden is? Volg dan deze eenvoudige stappen om hem te herstellen.

Stap 1

Neem een leeg (klein) potje en vul het met voldoende reinigingsvloeistof om alleen de punt van je kwast te bedekken.

Het is belangrijk dat de vloeistof niets anders dan de haren raakt, omdat het oplosmiddel de verf en vernis op de huls kan verzachten.

Gebruik een product zoals een aluminium kwastenwasser om je kwasten ondersteboven op te hangen zodat alleen de punt wordt ondergedompeld.

Stap 2

Laat je kwasten weken. Licht opgedroogde kwasten hebben mogelijk slechts een korte inweektijd nodig. Ga regelmatig terug om je kwasten te controleren. Je zult merken dat de verf begint op te lossen.

Als dat niet het geval is, laat ze dan nog wat langer weken. Zwaar bevuilde kwasten kunnen tot 48 uur nodig hebben voordat de verf zal loskomen.

Stap 3

Dompel je kwast in de reinigingsvloeistof en dep zoveel mogelijk residu af. Nadat je ze hebt gedept, zou je je kwast moeten kunnen afspoelen en schoonmaken volgens de bovenstaande stappen.

Dit is geen gegarandeerd proces; sommige kwasten zijn gewoon niet meer te redden. Maar het is de moeite waard het te proberen om te voorkomen dat perfect bruikbare kwasten in de prullenbak belanden.

Tot slot

Om jouw penselen en kwasten in top conditie te houden is het van belang ze na elke schildersessie goed te reinigen.

Hopelijk geeft dit artikel je wat houvast en kun je jouw schoonmaaksessie voortaan sneller uitvoeren. Zo hou je meer tijd over voor wat je echt leuk vindt: schilderen.